Apel Zespołu KEP ds. Apostolstwa Trzeźwości Osób Uzależnionych
na sierpień – miesiąc abstynencji 2020

Tegoroczny sierpień pragniemy przeżyć w duchu wdzięczności Bogu za setną
rocznicę Bitwy Warszawskiej, zwanej Cudem nad Wisłą, dzięki której Polska zachowała
niepodległość, a jednocześnie uratowała Europę przed bolszewicką bezbożną ideologią.
Pamięć o zwycięzcach z 1920 roku to nasz patriotyczny obowiązek, a także powód do dumy i
do gorliwej walki z wadami narodowymi i z tym wszystkim, co osłabia Polskę.
Trzeźwość jest warunkiem rozwoju osoby, rodziny, Narodu i Kościoła. Problemy
alkoholowe dotykają większość Polaków. Z bólem stwierdzamy, że w przestrzeni publicznej
lekceważony jest problem nietrzeźwości. Chore są zwyczaje narodowe i rodzinne, które
kultywują powszechne używanie alkoholu jako wyraz dobrego świętowania i udanej zabawy.
Chore jest prawo, które umożliwia promowanie pijackiego stylu życia. „Przezwyciężenie
klęski pijaństwa i alkoholizmu musi zaczynać się w rodzinie, ale całe społeczeństwo, cały
Naród, Kościół i państwo muszą współdziałać i to ze wszystkich sił” – często przypominał
jeden z największych apostołów trzeźwości, sługa Boży kard. Stefan Wyszyński.
Spożywanie alkoholu osłabia znacząco kondycję zdrowotną Narodu. Związane jest z
ponad dwustu chorobami, w tym także nowotworowymi. Nadmierne spożywanie alkoholu
skraca życie średnio o 16-20 lat. W ciągu roku, przez legalnie sprzedawany alkohol, umiera
kilkanaście tysięcy Polaków. Wielu naszych rodaków znajduje się na skraju życiowej
przepaści. Nie wolno nam milczeć, gdy bliźni, nadużywając alkoholu, dręczą siebie i bliskich,
grzeszą i narażają się na wieczne potępienie.
Apostolstwo Trzeźwości i Osób Uzależnionych w tym roku w sposób szczególny
zwraca uwagę na sytuację tych polskich dzieci, które drastycznie cierpią z powodu pijaństwa i
nałogów rodziców, a także same są coraz bardziej narażone na uzależnienia. Naszym
działaniom przyświeca hasło: „Szczęśliwe dzieci w trzeźwych rodzinach”.
Troska o życie i zdrowie dzieci nienarodzonych
Niezwykle ważna jest całkowita abstynencja od alkoholu kobiet w stanie
błogosławionym i podczas karmienia piersią. Picie alkoholu w czasie ciąży może
spowodować poronienie lub uszkodzić mózg dziecka, powodując ciężkie i nieodwracalne
schorzenia. FAS, czyli Alkoholowy Zespół Płodowy, jest jednostką chorobową w stu
procentach możliwą do uniknięcia. Wystarczy, że kobieta w ciąży i podczas karmienia piersią
powstrzyma się od picia alkoholu. Niestety, badania przeprowadzone w Polsce dowodzą, że
jedna trzecia kobiet w ciąży spożywa alkohol. Każda dawka alkoholu dla nienarodzonego
dziecka jest szkodliwa. Zaburzenia związane z Płodowym Zespołem Alkoholowym mają
charakter trwały i towarzyszą dziecku do końca życia. Specjaliści podkreślają, że równie
ważny dla zdrowia dziecka jest materiał genetyczny obojga rodziców, dlatego tak istotna jest
przynajmniej trzymiesięczna abstynencja przed poczęciem dziecka. Kochani rodzice,
zachowajcie całkowitą abstynencję od alkoholu, jeśli kochacie wasze poczęte dzieci.
Szczęśliwe dzieci w trzeźwych rodzinach
Małżeństwo i rodzina to pierwsze i najważniejsze środowisko troski o trzeźwość. To
również pierwsza i najważniejsza szkoła wychowania do trzeźwości. O tym, jak ważna jest
trzeźwość rodziców, najłatwiej możemy przekonać się wtedy, gdy popatrzymy na sytuację
rodzin dotkniętych dramatem pijaństwa czy choroby alkoholowej. W rodzinach z problemem
2
alkoholowym cierpią wszyscy – i ci, którzy nadużywają alkoholu, i ci, którzy pozostają z nimi
w bliskim kontakcie. Tych zjawisk szczególnie boleśnie doświadczaliśmy w sytuacji
panującej pandemii.
Jeśli alkoholu nadużywa ojciec czy matka, to taki rodzic przestaje być zdolnym do
tego, żeby z miłością przyjmować i mądrze wychowywać potomstwo. Upijający się rodzic
staje się źródłem niewyobrażalnego cierpienia i udręki dla dzieci. Odbiera im wiarę w miłość,
niszczy ich poczucie bezpieczeństwa. Blokuje rozwój duchowy, moralny i społeczny.
Sprawia, że dzieci popadają w biedę materialną, w społeczną izolację, w problemy
psychiczne, moralne, duchowe i religijne. W konsekwencji ich życie zamienia się w gehennę,
a powstałe w dzieciństwie deficyty utrudniają dorosłe życie.
Czynniki chroniące dzieci przed uzależnieniami
Głównym powodem sięgania przez nieletnich po alkohol nie jest ani ich zła wola, ani
skłonności czy obciążenia genetyczne, ani przypadkowa „ciekawość”, lecz trudności w
radzeniu sobie z życiem, sygnalizowane przez bolesne stany emocjonalne. Istotny wpływ
mają także zgubne obyczaje, wspierające pijaństwo, a także modelowanie zachowań przez zły
przykład dorosłych i negatywny nacisk rówieśniczy. Badania wskazują, że wczesna inicjacja
alkoholowa, pochodzenie z rodziny, w której choćby jeden z rodziców jest uzależniony,
znacznie zwiększają prawdopodobieństwo popadania w uzależnienia przez dzieci.
Kryzys rodzin i celowa demoralizacja spowodowały obniżenie w Polsce wieku
inicjacji alkoholowej. Wiele dzieci szuka pomocy w uzależniających substancjach, bo nie
otrzymują wsparcia u bliskich. Trzeba chronić młodych nie tylko przed alkoholem, lecz także
przed nikotyną, narkotykami, „dopalaczami”, przed pornografią, przestępczością, przemocą,
demoralizacją, hazardem czy uzależnieniem od urządzeń elektronicznych i Internetu.
Skuteczne w zapobieganiu uzależnieniom są: oparta na wierze silna relacja z Bogiem i
pozytywna więź z rodzicami, szlachetne wzorce ze strony wychowawców oraz uznawanie
przez wychowanków za własne tych norm moralnych i wartości duchowych, które są zgodne
z Ewangelią.
Rodzinę, w kształtowaniu dojrzałej osobowości dzieci, powinna wspierać szkoła.
Dlatego priorytetem odpowiedzialnych nauczycieli i wychowawców jest wychowywanie
dzieci i młodzieży w oparciu o wartości chrześcijańskie. To nie przekaz wiedzy, lecz
tworzenie pozytywnych więzi, ukazywanie konstruktywnych wzorców oraz norm
postępowania jest warunkiem skuteczności programów profilaktycznych.
Troska rządu i samorządu o abstynencję dzieci
Stanowienie dobrego prawa i skuteczne jego egzekwowanie to podstawowe zadanie
instytucji państwowych i samorządowych. Prawo bezwzględnie musi chronić najmłodszych
obywateli przed uzależnieniami i demoralizacją. Dlatego wyrażamy stanowczy sprzeciw
wobec zgody tych instytucji na reklamę alkoholu, która zniszczyła już niejedno pokolenie
Polaków. Reklamodawcy posługują się manipulacją i kłamstwem. Tworzenie bezpiecznego
środowiska życia oraz rozwoju dzieci i młodzieży wymaga ponadto ograniczenia fizycznej i
ekonomicznej dostępności alkoholu. Badania naukowe jednoznacznie wskazują, że te właśnie
działania znacząco wpływają na zmniejszenie spożycia napojów alkoholowych. Każdy
pomysł zwiększania liczby punktów sprzedaży alkoholu, towarzyski przymus picia,
tolerowanie nadużywania alkoholu, to przejaw nieodpowiedzialności, cynizmu i wrogości
wobec człowieka.
Na szczególne potępienie zasługują liczne przypadki sprzedaży alkoholu nieletnim,
które często pozostają bez przewidzianej w prawie odpowiedniej reakcji i konsekwencji.
3
Władze powinny podjąć zdecydowaną walkę z tym przestępczym procederem, a dorośli
natychmiast reagować wtedy, gdy są świadkami takich zdarzeń.
Troska Kościoła o abstynencję dzieci
Zadaniem duszpasterzy w aspekcie troski o abstynencję dzieci i młodzieży jest
pomaganie wychowankom, by wzrastali w mądrości i łasce u Boga i u ludzi. Rolą kapłanów
jest także konsekwentne zapobieganie wszelkim, a nie tylko niektórym zachowaniom, które
są szkodliwe dla dzieci i młodzieży.
Ogromną rolę w wychowaniu do prawdziwej wolności odgrywają dziecięce wspólnoty
parafialne. Program abstynenckiego ruchu Dziecięcej Krucjaty Niepokalanej, oparty na
podstawowych wartościach chrześcijańskich – modlitwie, ofierze, wstrzemięźliwości i
skromności, jest wspaniałą propozycją dla wszystkich grup. Może wzbogacić formację, którą
przechodzą dzieci w już istniejących wspólnotach, bądź też może stać się inspiracją dla nowo
powstających grup parafialnych. Cenne jest włączanie się nastolatków w Krucjatę
Wyzwolenia Człowieka.
Sierpniowa abstynencja błogosławionym świadectwem i odpowiedzialnym stylem
życia
Dobrowolna abstynencja od alkoholu, podjęta w sierpniu przez dorosłych, jest
wymownym świadectwem troski o trzeźwość polskiego narodu. To świadectwo z pewnością
pomoże wielu osobom uwikłanym w pijaństwo i alkoholizm wrócić na drogę wolności. Jest to
też cenny przykład dawany dzieciom, pokazujący im, że można cieszyć się życiem bez
substancji, które oszukują i zabijają na raty.
Zachęcamy wszystkich dorosłych, aby odważnie podjęli tę decyzję, której skutki są
zawsze błogosławione. Jest to niezmiernie ważne szczególnie w sytuacji pandemii oraz
rosnącego bezrobocia i ubóstwa. Niech jak najwięcej Polaków z odwagą powie: Nie piję, bo
kocham. Nie piję, bo chcę dać przykład trzeźwego, odpowiedzialnego życia. Nie piję, bo
jestem potrzebny moim bliskim w każdej chwili. Nie piję, bo pamiętam słowa bł. ks.
Bronisława Markiewicza, że ten, kto wychowuje dzieci i młodzież, a sięga po alkohol, kto
rozpija dzieci i młodzież, ten jest zdrajcą narodu i wiary. Nie piję, bo wiem, że alkohol może
zniewolić każdego, bez względu na wiek, płeć, pozycję społeczną czy wykonywany zawód.
Nie piję, bo pragnę cieszyć się wolnością, której fundamentem jest cnota trzeźwości.
Niech Bóg błogosławi tym wszystkim, którzy z radością podejmą decyzję o
sierpniowej abstynencji. Kroczmy razem z Maryją drogą Chrystusowej wolności do pełnego
zwycięstwa.
Łomża, dnia 1 czerwca 2020 r.
Bp Tadeusz Bronakowski
Przewodniczący Zespołu KEP
ds. Apostolstwa Trzeźwości i Osób Uzależnionych
__________________________ Za zgodność:
Bp Artur G. Miziński
Sekretarz Generalny
Konferencji Episkopatu Polski